Na polach pracowali tylko kapłańscy chłopi. Zaś w majątkach szlachty, nomarchów, a osobliwie faraona, len nie był wyrwany, koniczyna nie tknięta, winogron nie miał kto zrywać. Chłopi nie robili nic, tylko włócząc się bandami śpiewali, jedli, pili i odgrażali się bądź ka- płanom, bądź Fenicjanom.
W miastach sklepy były pozamykane,
a pozbawieni zajęcia rzemieślnicy po całych dniach radzili nad przeobrażeniem
państwa. Gorszące to zjawisko już nie było nowym dla Egiptu, ale wystąpiło w
tak groźnych rozmiarach, że poborcy, a nawet sędziowie zaczęli się kryć; tym
bardziej iż policja bardzo łagodnie traktowała nadużycia prostego ludu.
Jedna jeszcze rzecz zasługiwała na
uwagę, oto - obfitość pokarmów i wina. W szynkow- niach i garkuchniach,
szczególnie fenickich, zarówno w Memfis, jak na prowincji, mógł jeść i pić, kto
chciał i ile chciał, za bardzo niską opłatą lub bez opłaty.
Wpisy
- Free GOG Game Sang Froid
- Free GOG Game Giveaway Jotun
- Free GOG Game Giveaway CAYNE
- Free GOG Game Flight of the Amazon Queen
- Free GOG Game Ultima 4
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Giveaway GOG Game Beneath a Steel Sky
- Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway
- Giveaway Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Free Origin Game Mass Effect 2 Giveaway
- Free Origin Game Syberia II Giveaway
- GOG Game Oddworld Free Giveaway
- Steam Game Free Key humblebundle Layers of Fear + Soundtrack
- Free GOG Game Worlds of Ultima
- Make war not love Free SEGA games and DLC
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Free
- Free Game Giveaway Hitman Steam
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Free Origin Game Giveaway Medal of Honor Pacific Assault
- Free Steam Company of Heroes 2 Game Key
- Free Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- Steam Game Free Key humblebundle Giveaway Civilization
- Free Origin Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- Free GOG Treasure Adventure Game
- Free Steam Total War ROME II Nomadic Tribes Culture Pack
- Free PlayStation Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- Free Game Giveaway Hitman PS4
- Free Hitman Xbox One Game Giveaway
- Free Xbox One Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
Strony
- Free Ubisoft game key
- Free GOG game key
- Free Origin game key
- Free PlayStation game key
- Free XBOX game key
- Free Epic game key
- Free Steam game key
- Copyrights and Licences
- Free Steam Key
Wpisy
- নাইটশিফ্ট স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী উপহার
- হোমফ্রন্ট স্টিম গেম ফ্রি কী হাম্বলবান্ডেল উপহার
- একটি ইস্পাত আকাশের নিচে Giveaway GOG গেম
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে সেপ্টেরার কোর
- বিনামূল্যে GOG গেম ওয়ার্ল্ডস অফ আল্টিমা
- ফ্রি গেম গিভওয়ে হিটম্যান স্টিম - ফ্রি স্টিম কী গেম 2023
- ফ্রি অরিজিন গেম ম্যাস ইফেক্ট 2 উপহার
- হিরোস 2 গেম কী এর ফ্রি স্টিম কোম্পানি
- ফ্রি অরিজিন গেম Giveaway SteamWorld Dig
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে দ্য আই অফ দ্য ড্রাগন
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে আর্থ 2160
- স্টিম গেম কী গিভওয়ে আর্থ 2160 ফ্রি
- বিনামূল্যে SEGA গেম এবং DLC প্রেম না যুদ্ধ করুন
Strony
Wpisy
- Free Origin Mchezo Misa Athari 2 Giveaway
- Knightshift Steam Mchezo DHL Bure Muhimu Giveaway
- Homefront Steam Mchezo Bure Ufunguo humblebundle Giveaway
- Steam Game DHL Bure Key Giveaway Septerra Core
- Fanya vita isipende michezo ya Bure ya SEGA na DLC
- GOG Mchezo Walimwengu wa Ultima
- Mchezo wa Steam Utoaji wa Ufunguo Bila Malipo wa DHL I wa Joka
- Free Origin Mchezo Giveaway Medali ya Heshima Pacific Assault
- Mchezo muhimu Giveaway Earth 2160 Bure
- Kampuni ya Bure ya Steam ya Heroes 2 Mchezo Ufunguo
- Free Origin Mchezo Giveaway SteamWorld Dig
- Mchezo wa Steam Utoaji wa Ufunguo Bila Malipo wa DHL I wa Joka
- Mchezo wa bure wa Giveaway Hitman Steam - Mchezo wa Ufunguo wa Bure wa Mvuke 2023
Strony
Wpisy
- Oferta gratuita do jogo Origin Syberia II
- Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway
- Homefront Steam Game Free Key Humildebundle Giveaway
- Sorteio Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Key Giveaway Earth 2160 Grátis
- Jogo GOG gratuito Worlds of Ultima
- Faça a guerra, não o amor Jogos grátis da SEGA e DLC
- Sorteio gratuito do jogo Origin Mass Effect 2
- Chave de jogo Steam Company of Heroes 2 grátis
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Oferta gratuita de jogos Origin SteamWorld Dig
Strony
Wpisy
- Knightshift Steam Game DHL Mahhala Key Giveaway
- I-Steam Game DHL yamahhala ye-Septerra Core
- I-Giveaway GOG Game Ngaphansi Kwesibhakabhaka Sensimbi
- Mahhala Umsuka Game Mass Effect 2 Giveaway
- I-Free Origin Game Syberia II Giveaway
- I-Steam Game Khulula inqwaba ye-humblebundle Izendlalelo Zokwesaba + Ingoma yomsindo
- I-Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- I-Steam Game DHL Ukunikezwa Ukhiye Wamahhala I-I ye-Dragon
- I-Steam Game DHL yamahhala ye-Earth 2160
- I-SANTUM 2 Steam Game Yamahhala Yenqwaba ye-humblebundle Giveaway
- I-Steam Game DHL Ukunikezwa Ukhiye Wamahhala I-I ye-Dragon
- I-Free Origin Game Medal of Honor Pacific Assault
- Yenza impi ingathandi imidlalo yamahhala ye-SEGA ne-DLC
- Mahhala GOG Game Worlds of Ultima
- I-GOG Game Oddworld Free Giveaway
- I-Game Giveaway Hitman Steam yamahhala - Umdlalo Wamahhala Wokhiye We-Steam 2023
- I-Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Mahhala
- Umsuka wamahhala we-Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- I-Steam Game Mahhala Key humblebundle Giveaway Impucuko
- I-Free Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Inkampani Yamahhala Ye-Steam yamaHeroes 2 Ukhiye Wegeyimu
Strony
Wpisy
- Knightshift Steam 遊戲 DHL 免費密鑰贈品
- Homefront Steam 遊戲免費鑰匙 humblebundle 贈品
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- 免費起源遊戲質量效應 2 贈品
- 創世紀的免費 GOG 遊戲世界
- Free Steam Company of Heroes 2 Game Key
- 免費 Origin 遊戲贈品 SteamWorld Dig
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam 遊戲密鑰贈品地球 2160 免費
- 讓戰爭不愛免費的 SEGA 遊戲和 DLC
Strony
Wpisy
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு சைபீரியா II கிவ்அவே
- Homefront Steam கேம் இலவச கீ humblebundle Giveaway
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே செப்டெரா கோர்
- கிவ்அவே GOG விளையாட்டு எஃகு வானத்தின் அடியில்
- இலவச சேகா கேம்கள் மற்றும் டிஎல்சியை போரை விரும்பாமல் செய்யுங்கள்
- இலவச GOG கேம் வேர்ல்ட்ஸ் ஆஃப் அல்டிமா
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே தி ஐ ஆஃப் தி டிராகன்
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு மாஸ் எஃபெக்ட் 2 கிவ்அவே
- ஹீரோஸ் 2 இலவச நீராவி நிறுவனம் விளையாட்டு முக்கிய
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு கிவ்அவே ஸ்டீம்வேர்ல்ட் டிக்
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே தி ஐ ஆஃப் தி டிராகன்
- நீராவி கேம் கீ கிவ்அவே எர்த் 2160 இலவசம்
- இலவச கேம் கிவ்அவே ஹிட்மேன் நீராவி - இலவச நீராவி முக்கிய விளையாட்டு 2023
Strony
Wpisy
- Juego de GOG gratis Sang Froid - Juego de llaves de Steam gratis 2023
- Sorteo gratuito del juego Oddworld de GOG
- Juego de Steam de Homefront Sorteo de Humildebundle de clave gratis
- Knightshift Steam Game Entrega gratuita de llaves de DHL
- Sorteo Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Juego Steam Clave gratuita Humblebundle Layers of Fear + Banda sonora
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Sorteo Juego GOG Bajo un cielo de acero
- Clave de juego Steam Company of Heroes 2 gratis
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Gratis
- Sorteo de juegos gratis Hitman Steam - Juego Steam Key gratis 2023
- Make war not love Juegos y DLC gratuitos de SEGA
- Juego de GOG gratis Worlds of Ultima
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Sorteo del juego Origin gratis Medal of Honor Pacific Assault
- Sorteo gratuito del juego Origin Mass Effect 2
- Sorteo gratuito del juego Origin Syberia II
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Sorteo del deporte Origin de balde SteamWorld Dig
Strony
Wpisy
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key giveaway di humibundle
- Gioco GOG Treasure Adventure gratuito – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Giveaway gratuito del Season Pass di Origin Star Wars Battlefront
- Steam Game Free Key Humibundle Giveaway Civilization
- Pacchetto Cultura Steam Total War ROME II Nomadic Tribes gratuito
- Gioco gratuito Giveaway Hitman PS4 – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Gioco Steam DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Gioco gratuito Origin Giveaway SteamWorld Dig
- Giveaway gratuito del Season Pass per PlayStation Star Wars Battlefront
- Chiave di gioco gratuita di Steam Company of Heroes 2
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 gratuito
- Mondi di gioco GOG gratuiti di Ultima
- Fai la guerra non ama Giochi e DLC SEGA gratuiti
- Gioco gratuito Giveaway Hitman Steam – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Gioco Origin gratuito Mass Effect 2 Giveaway
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Homefront Steam Game Free Key Giveaway di Humibundle
- Knightshift Steam Gioco DHL Free Key Giveaway
Strony
Wpisy
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key Humblebundle Giveaway
- Ilmainen Origin Star Wars Battlefront Season Pass -pelipalkinto
- Ilmainen GOG Treasure Adventure Game – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Ilmainen PlayStation Star Wars Battlefront Season Pass -pelipalkinto
- Ilmainen Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Ilmainen Origin Game Giveaway Medal of Honor Pacific Assault
- Steam-peli DHL:n ilmainen avainpalkinto The I of the Dragon
- Ilmainen peli Giveaway Hitman Steam – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Ilmainen Steam Game Key Giveaway Earth 2160
- Ilmainen Steam Company of Heroes 2 -peliavain
- Ilmainen Hitman Xbox One -pelipalkinto
- Ilmainen peli Giveaway Hitman PS4 – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Steam-peli DHL:n ilmainen avainpalkinto The I of the Dragon
- Ilmainen Steam Total War ROME II Nomadic Tribes -kulttuuripaketti
- Steam-peli DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game Free Key Humblebundle Giveaway Civilization
- Ilmainen Origin Game Syberia II Giveaway
- Ilmainen Origin Peli Mass Effect 2 Giveaway
- Ilmainen GOG-peli Worlds of Ultima
- Make war not love Ilmaiset SEGA-pelit ja DLC
Strony
Wpisy
- WHMCS 8.6.1 Nulled – Web Hosting Billing & Automation Platform
- Advanced Custom Fields Pro 6.0.6 Nulled
- Element Pack Pro 6.11.0 Nulled - Addon for Elementor
- Active eCommerce CMS v6.5.0 Nulled + (All Addons) and Android App
- HYIPLAB v3.2 Nulled - Complete HYIP Investment System PHP Script
- Blogger WallpaperX v1.0.0 - Blogger API v3 App Source
- Driving Exam Android App - 2 Dec 2022 Source Code
- Bookly PRO 5.7 Nulled – Appointment Booking and Scheduling Software System
- Dokan Pro 3.7.11 Nulled + Theme 2.7.3
- Dynamic Content for Elementor 2.8.3 Nulled
- All in One SEO Pro 4.2.7 Nulled + Addons
- Gravity Forms 2.6.8.2 Nulled – WordPress Form Plugin
- Enfold 5.3.1.1 Nulled - Responsive Multi-Purpose WordPress Theme
- Eduma Mobile v1.0.9 - React Native LMS Mobile App for iOS & Android Source
- SEO Meta Tags Manager v1.7.6
- Amazzing Filter v3.2.1 - Module for PrestaShop
- ColibriSM v1.3.4 Nulled - The Ultimate PHP Modern Social Media Sharing Platform Script
- AskMe v1.2.1 Nulled - The Ultimate PHP Questions & Answers Social Network Platform Script
- VCard SaaS v7.0.0 - Digital Business Card Builder SaaS
- SUMO Affiliates Pro v9.1 - WordPress Affiliate Plugin Free
- LMSZAI v3.2 Nulled - LMS Learning Management System (Laravel) PHP Script
- Photogram v1.1.0 - A Simple, Fun & Creative Photo Sharing Social Network App Source
- Digits v7.9.4 Nulled - WordPress Mobile Phone Number OTP Signup and Login Form Plugin
- DogeLab v2.0 - Cloud DogeCoin Mining Platform PHP Script Free
- QuickCab v1.2.7 - WooCommerce Taxi Booking Plugin Free
- TradeLab v1.2 Nulled - Online Trading Platform PHP Script Script
- JNews 10.8.2 Nulled - WordPress Magazine Blog AMP Theme
- Organis v1.1.1 - Multivendor Organic Food & Grocery Laravel eCommerce PHP Script
- Zebizz v1.0 - Business Consulting HTML Template Free
- Brote v1.0 - Cleaning Services HTML Template Free
- Amping v1.0 - Camp Organizer HTML Template Free
- Autorix v1.0 - Auto Maintenance HTML Template Free
- Newspaper 12.1.1 Nulled - News & WooCommerce WordPress Theme
- TokenLite v1.6.0 Nulled - ICO / STO Token Sale Management Dashboard
Strony
Wpisy
- HT Team Member For Elementor Free Download v1.0.5 [GPL]
- Electro Theme Free Download v3.3.1 [GPL]
- Service Finder WordPress Theme Free Download v3.5.1 [GPL]
- RT-Theme 19 WordPress Theme Free Download v2.9.9.3 [GPL]
- GeneratePress Premium Theme Free Download v2.1.2 [GPL]
- Soledad WordPress Theme Free Download v8.2.9
- Blocksy Pro Theme Free Download v1.8.59 [GPL License]
- Neve Pro Theme Free Download v2.4.6 [GPL License]
- Foxiz Theme Free Download v1.6.3 [Working Demo Templates]
Strony
Mówiono, że jego świątobliwość
wyprawia swemu ludowi ucztę, która ciągnąć się ma przez cały miesiąc.
Z powodu utrudnionych, a nawet
poprzerywanych komunikacji, miasta niedobrze wie- działy, co się dzieje u ich
sąsiadów. I tylko faraon, a jeszcze lepiej kapłani zdawali sobie sprawę z
ogólnego położenia kraju.
Położenie to cechował przede
wszystkim rozłam między Górnym, czyli Tebańskim, i Dol- nym, czyli Memfijskim
Egiptem. W Tebach miało przewagę stronnictwo kapłanów, w Mem- fis - faraonowe.
W Tebach mówiono, że Ramzes XI Ił oszalał i chce sprzedać Egipt Fenicja- nom; w
Memfisie dowodzono, że kapłani chcą otruć faraona i naprowadzić do kraju
Asyryj- czyków.
Lud prosty, zarówno na północy,
jak i na południu, czuł instynktowny pociąg do Ramzesa. Ale lud była to siła
bierna i chwiejna. Gdy przemawiał agitator rządowy, chłopi gotowi byli uderzyć
na świątynie i bić kapłanów; lecz gdy wystąpiła procesja, padali na twarze i
truchleli słuchając zapowiedzi jakichś klęsk, które już w tym miesiącu groziły
Egiptowi.
Przerażona szlachta i nomarchowie
prawie wszyscy zjechali do Memfisu błagać faraona o ratunek przeciw buntującym
się chłopom. Lecz ponieważ Ramzes XIII zalecał im cierpliwość i nie gromił
pospólstwa, więc magnaci zaczęli naradzać się ze stronnictwem kapłańskim.
Prawda, że Herhor milczał albo
także zalecał cierpliwość, ale inni arcykapłani dowodzili panom, że Ramzes jest
szalony, i napomykali o potrzebie usunięcia go od władzy.
W samym Memfisie krążyły obok
siebie dwie partie. Bezbożnicy, którzy pili, hałasowali i obrzucali błotem mury
świątyń, a nawet posągi - i - pobożni, przeważnie starcy i kobiety, którzy modlili
się na ulicach, głośno zapowiadając nieszczęścia i błagając bogów o ratunek.
Bezbożnicy co dzień popełniali jakieś nadużycie; między pobożnymi co dzień
jakiś chory lub kaleka odzyskiwał zdrowie.
Lecz dziwna rzecz: obie partie,
pomimo rozkołysanych namiętności, nie robiły sobie krzywdy, a tym mniej - nie
porywały się do czynów gwałtownych. Co pochodziło stąd, że każda z nich robiła
zamięszanie pod kierunkiem i według planu obmyślanego w wyższych sferach.
Faraon, nie zgromadziwszy
jeszcze wszystkich wojsk i dowodów przeciw kapłanom, nie dawał hasła do
stanowczego napadu na świątynie; kapłani zdawali się czekać na coś. Było jednak
widoczne, że już dziś nie czują się oni tak słabymi jak w pierwszych dniach po
głoso-
waniu delegatów. A
i sam Ramzes XIII zamyślał się, gdy mu ze wszystkich stron donoszono, że chłopi
kapłańscy prawie wcale nie mięszają się do zaburzeń, lecz pracują.
„Co to znaczy? - sam siebie
zapytywał faraon. - Czy gołe łby sądzą, że nie ośmielę się za- czepiać świątyń,
czyli też mają jakieś nie znane mi środki obrony?”
Dziewiętnastego Paofi policja
zawiadomiła władcę, że upłynionej nocy lud zaczął psuć mury otaczające
świątynią Horusa.
- Kazaliście im to robić?... -
spytał faraon naczelnika.
- Nie. Rzucili się z własnego popędu.
-
Powstrzymujcie ich łagodnie... powstrzymujcie... - rzekł pan. - Za
kilka dni będą mogli robić, co im się podoba. Ale teraz jeszcze niech nie
występują zbyt gwałtownie...
Ramzes XIII, jako wódz i
zwycięzca znad Sodowych Jezior, wiedział, że gdy raz tłumy wyruszą do ataku,
już nic ich nie powstrzyma: muszą rozbić albo zostać rozbite. Gdyby świątynie
nie broniły się; pospólstwo da im radę, ale - jeżeli zechcą bronić się?...
W takim wypadku lud ucieknie i
trzeba na jego miejsce posłać wojska, których było wprawdzie dużo, lecz nie
tyle, ile potrzeba według rachunków faraona.
Nadto - Hiram jeszcze nie
wrócił z Pi-Bast z listami dowodzącymi zdrady Herhora i Me- fresa. A co ważniejsze
- przychylni faraonowi kapłani mieli dać pomoc wojsku dopiero dwu- dziestego
trzeciego Paofi. Jakimże więc sposobem uprzedzić ich w tylu świątyniach odle-
głych jedna od drugiej? I czy sama ostrożność nie nakazywała unikać z nimi
stosunków, które mogły ich zdradzić?
Z tych powodów Ramzes XIII nie
życzył sobie wcześniejszego napadania świątyń przez lud.
Tymczasem wbrew woli faraona
wzburzenie rosło. Około świątyni Izydy zabito kilku po- bożnych, którzy
zapowiadali nieszczęścia dla Egiptu lub cudownym sposobem odzyskali zdrowie.
Około świątyni Ptah pospólstwo rzuciło się na procesję, zbiło kapłanów i
potłukło święte czółno, w którym podróżował posąg boga. Prawie współcześnie
nadleciały sztafety z miast Sochem i Anu, że lud wdzierał się do świątyń, a w Cherau
nawet wdarł się i znieważył miejsce najświętsze.
Nad wieczorem przyszła prawie
ukradkiem do pałacu jego świątobliwości deputacja ka- płanów. Czcigodni prorocy
z płaczem upadli panu do nóg wołając, aby zasłonił bogów i świątynie.
Ten wcale nieoczekiwany wypadek
napełnił serce Ramzesa wielką radością, a jeszcze większą dumą. Kazał powstać
delegatom i łaskawie odpowiedział, że jego pułki zawsze go- towe są bronić
świątyń, byle - zostały tam wprowadzone.
-
Nie wątpię - mówił - że sami burzyciele cofną się zobaczywszy przybytki
bogów zajęte przez wojsko.
Delegaci
wahali się.
-
Waszej świątobliwości wiadomo - odparł najstarszy z nich - że wojsko
nie może wcho- dzić nawet za mur świątyni... Musimy więc zapytać o zdanie arcykapłanów...
-
Owszem, naradźcie się - rzekł pan. - Nie umiem robić cudów i z
odległości mego pałacu nie obronię świątyń.
Delegaci zasmuceni opuścili
faraona, który po ich wyjściu zwołał radę poufną. Był prze- konany, że kapłani
poddadzą się jego woli, i ani mu przez myśl nie przeszło, że delegacja jest
sztuką urządzoną przez Herhora, aby go w błąd wprowadzić.
Gdy w komnacie królewskiej
zebrali się cywilni i wojskowi dostojnicy, Ramzes pełen du- my zabrał głos:
-
Chciałem - rzekł - dopiero dwudziestego trzeciego Paofi zająć
memfijskie świątynie...
Uważam jednak, że lepiej będzie
zrobić to jutro...
- Nasze wojska jeszcze nie
zebrały się... - wtrącił Tutmozis.
-
I nie mamy listów Herhora do Asyrii - dodał wielki pisarz.
-
Mniejsza o to! - odparł faraon. - Niech lud jutro dowie się, że Herhor
i Mefres są zdraj- cami, a nomarchom i kapłanom okażemy dowody za parę dni, gdy
wróci Hiram z Pi-Bast.
-
Nowy rozkaz waszej świątobliwości bardzo zmienia plan pierwotny - rzekł
Tutmozis. - Jutro nie zajmiemy Labiryntu... A gdyby i w Memfis świątynie
ośmieliły się stawić opór, nie mamy nawet taranów do wybicia bram...
-
Tutmozisie - odpowiedział pan - mógłbym nie tłomaczyć się z moich
rozkazów... Ale chcę przekonać was, że serce moje głębiej ocenia bieg wypadków...
Jeżeli lud - ciągnął -już dziś
napada świątynie, to jutro zechce wedrzeć się do nich. Jeżeli go nie poprzemy,
zostanie odparty, a w każdym razie za trzy dni zniechęci się do śmiałych
czynów.
A jeżeli kapłani już dziś
wysyłają delegacją, muszą być słabi. Tymczasem za kilka dni mo- że powiększyć
się liczba ich stronników między ludem...
Zapał i strach jest jak wino w
dzbanku: o ile wylewa się, o tyle go ubywa, i ten tylko może się napić, kto w
porę podsunie swój kubek. Gdy więc lud dziś jest przygotowany do napadu, a
nieprzyjaciele wystraszeni, zużytkujmy to, gdyż, jak powiadam, szczęście za
kilka dni może opuścić nas, jeżeli nie zwrócić się przeciw nam...
- I żywność kończy się -
wtrącił skarbnik. - Za trzy dni pospólstwo musi wracać do roboty, bo nie
będziemy mieli czym karmić ich darmo...
-
O, widzisz!... -mówił faraon do Tutmozisa. -Ja sam rozkazałem
naczelnikowi policji, ażeby hamował pospólstwo. Lecz gdy powściągnąć go nie
można, trzeba skorzystać z ruchu. Doświadczony żeglarz nie walczy z prądem ani
z wiatrem, ale pozwala im unosić się w obra- nym przez siebie kierunku...
W tej chwili wszedł kurier z
doniesieniem, że lud rzucił się na cudzoziemców. Napadli Greków, Syryjczyków,
nade wszystko Fenicjan... Wiele sklepów zrabowano i kilku ludzi za- bito.
-
Oto dowód - zawołał oburzony władca - że tłumów nie należy sprowadzać z
drogi raz wytkniętej!... Jutro niech wojska będą w pobliżu świątyń... I niech
natychmiast wkraczają do nich, jeżeli lud zacznie wdzierać
się tam albo...
Albo gdyby zaczął
cofać się pod naciskiem...
Prawda, że winogrona powinny
być zrywane w miesiącu Paofi. Lecz czyliż jest ogrodnik, który, gdyby owoce
dojrzały o miesiąc wcześniej, zostawiłby je na łozach?...
Powtarzam: chciałem opóźnić
ruch pospólstwa aż do ukończenia naszych przygotowań. Ale gdy odkładać tych
rzeczy nie można, więc korzystajmy z gotowego wiatru i - rozepnijmy żagle.
Jutro Herhor i Mefres powinni
być uwięzieni i przyprowadzeni do pałacu. A z Labiryntem skończymy za kilka
dni.
Członkowie rady uznali, że
postanowienie faraona jest dobre, i rozeszli się podziwiając je- go stanowczość
i mądrość. Nawet jenerałowie oświadczyli, że lepiej korzystać z gotowej oka-
zji aniżeli gromadzić siły na ten czas, kiedy okazja minie.
Była już noc. Nadbiegł drugi
kurier od Memfisu z doniesieniem, że udało się policji ochronić cudzoziemców.
Ale lud jest rozjuszony i nie wiadomo, do czego posunie się jutro.
Od tej chwili kurier
przychodził za kurierem. Jedni przynosili wiadomości, że wielkie ma- sy
chłopstwa uzbrojonego w topory i pałki ze wszystkich stron podążają do Memfisu.
Skądi- nąd donoszono, że lud w okolicach Peme, Sochem i On ucieka w pole
krzycząc, że jutro bę- dzie koniec świata. Inny kurier przywiózł list od
Hirama, że wnet przybywa. Inny zawiada- miał o przekradaniu się pułków
świątyniowych do Memfisu i, co ważniejsza, że z Górnego Egiptu, posuwają się mocne
oddziały ludu i wojska, wrogo usposobione dla Fenicjan, a nawet dla jego
świątobliwości.
„Nim tamci nadejdą - myślał
faraon - ja już będę miał w rękach arcykapłanów i nawet puł- ki Nitagera...
Spóźnili się o kilka dni!...”
Donoszono wreszcie, że tu i owdzie
na gościńcach wojsko schwytało przebranych kapła- nów, którzy usiłowali dostać
się do pałacu jego świątobliwości, zapewne z niedobrymi zamia- rami.
- Niech ich przyprowadzą do
mnie - odparł ze śmiechem faraon. - Chcę widzieć tych, któ- rzy ośmielili się
mieć względem mnie złe zamiary!...
Około północy
czcigodna królowa Nikotris zażądała posłuchania u jego świątobliwości. Dostojna
pani była blada i drżąca. Kazała wyjść oficerom z królewskiej komnaty, a zo-
stawszy sam na
sam z faraonem rzekła płacząc:
- Synu mój, przynoszę ci
bardzo złe wróżby...
-
Wolałbym, królowo, usłyszeć dokładne wiadomości o sile i zamiarach
moich nieprzyja- ciół...
-
Dziś wieczorem posąg boskiej Izydy w mojej modlitewni odwrócił się
twarzą do ściany, a woda w świętej cysternie poczerwieniała jak krew...
- To dowodzi - odparł faraon -
że wewnątrz pałacu mamy zdrajców. Nie są oni jednak zbyt niebezpieczni, jeżeli
umieją tylko brudzić wodę i odwracać posągi.
-
Cała nasza służba - ciągnęła pani - cały lud jest przekonany, że gdy
wojska twoje wkro- czą do świątyń, na Egipt spadnie wielkie nieszczęście...
-
Większym nieszczęściem - rzekł pan -jest zuchwalstwo kapłanów.
Wpuszczeni przez mego wiecznie żyjącego ojca do pałacu, myślą dziś, że zostali
jego właścicielami... Ależ, na bogi, czymże ja w końcu zostanę wobec ich
wszechmocy!... I czy nie wolno mi upomnieć się o moje królewskie prawa?...
-
Przynajmniej... przynajmniej - odezwała się pani po namyśle - bądź
miłosierny... Tak, prawa musisz odzyskać, ale nie pozwalaj twoim żołnierzom,
aby gwałcili święte przybytki lub krzywdzili kapłanów... Pamiętaj, że łaskawi bogowie
zsyłają radość na Egipt, a kapłani mimo swych błędów (któż ich nie ma!)
niezrównane usługi oddają temu krajowi... Pomyśl tylko, że gdybyś ich zubożył i
rozpędził, zniszczyłbyś mądrość, która nad inne ludy wywyż- szyła nasze państwo...
Faraon wziął matkę
za obie ręce, ucałował ją i śmiejąc się odparł:
-
Kobiety zawsze muszą przesadzać!... Ty, matko, przemawiasz do mnie, jak
gdybym był wodzem dzikich Hyksosów, a nie faraonem. Czyliż ja chcę krzywdy
kapłanów?... Czy niena- widzę ich mądrości, choćby nawet tak jałowej jak
śledzenie obrotu gwiazd, które i bez nas chodzą po niebie nie zbogacając nas o
jednego utena?
Nie drażni mnie ich rozum ani
pobożność, ale nędza Egiptu, który wewnątrz chudnie z głodu, a na zewnątrz boi
się lada asyryjskich pogróżek. Tymczasem kapłani, pomimo swoją mądrość, nie
tylko nie chcą mi pomagać w moich królewskich zamiarach, ale w najbezczel-
niejszy sposób stawiają opór.
Pozwól więc, matko, abym przekonał
ich, że nie oni, lecz ja jestem panem mego dzie- dzictwa. Nie umiałbym mścić
się nad pokornymi, ale - podepczę karki zuchwalców.
Oni wiedzą o tym, ale jeszcze nie
dowierzają i - w braku sił rzeczywistych - chcą zastra- szyć mnie zapowiedzią
jakowychś klęsk. Jest to ich ostatnia broń i ucieczka... Gdy więc zro- zumieją,
że nie lękam się strachów, upokorzą się, a w takim razie nie upadnie ani jeden
ka- mień z ich świątyń, nie ubędzie ani jeden pierścień z ich skarbców.
Znam ja ich!... Dziś robią
wielkie miny, bo jestem od nich daleko. Lecz gdy wyciągnę śpi- żową rękę, padną
na twarz i - cały ten zamęt skończy się spokojem i ogólną pomyślnością.
Królowa objęła nogi władcy i
wyszła ukojona zakląwszy jednak Ramzesa, aby szanował bogów i miał miłosierdzie
nad ich sługami.
Po odejściu
matki faraon wezwał Tutmozisa.
-
Jutro tedy - rzekł pan - wojska moje zajmą świątynie. Zapowiedz jednak
pułkownikom, niech wiedzą, że wolą moją jest, aby święte przybytki były nie
tknięte i aby nikt nie podnosił ręki na kapłanów...
-
Nawet na Mefresa i Herhora?... - spytał Tutmozis.
-
Nawet na nich - odparł faraon. - Dość będą mieli kary, gdy usunięci z
dzisiejszych sta- nowisk osiądą przy uczonych świątyniach, ażeby modlić się tam
i badać mądrość bez prze- szkód...
- Stanie się, jak rozkazuje
wasza świątobliwość... Chociaż...
Ramzes podniósł w górę palec na
znak, że nie chce słuchać żadnych przedstawień. A na- stępnie, aby zmienić
temat rozmowy, rzekł z uśmiechem:
-
Pamiętasz, Tutmozisie, manewry pod Pi-Bailos?... Już minęło dwa
lata!... Kiedy wów- czas gniewałem się na zuchwalstwo i chciwość kapłanów, czy
mogłeś pomyśleć, że tak pręd- ko zrobię z nimi
rachunek?...
A biedna Sara...
A mały synek mój... Jaki on był piękny...
Dwie łzy stoczyły się po twarzy faraona.
- Zaprawdę - mówił - gdybym
nie był synem bogów, którzy są litościwi i wspaniałomyślni, wrogowie moi
przeżyliby jutro ciężkie godziny... Ile oni zadali mi upokorzeń... Ile razy
płacz zaćmiewał mi oczy z ich winy!...
ROZDZIAŁ
SZESNASTY
Dnia dwudziestego Paofi - Memfis
wyglądało jakby podczas uroczystego święta. Ustały wszelkie zajęcia, nawet
tragarze nie nosili ciężarów. Cały lud wysypał się na place i ulice albo
skupiał się dokoła świątyń. Głównie około bożnicy Ptah, która była
najwarowniejszą i gdzie zebrali się dostojnicy duchowni tudzież świeccy, pod
przewództwem Herhora i Mefresa.
W pobliżu świątyń stały wojska
w luźnym szyku, aby żołnierze mogli porozumieć się z lu- dem.
Między pospólstwem i między
wojskiem krążyli mnodzy przekupnie z koszami chleba, z dzbanami i skórzanymi
workami, w których było wino. Częstowali oni lud darmo. Gdy zaś spytał ich kto,
dlaczego nie biorą zapłaty? jedni odpowiadali, że - to jego świątobliwość czę-
stuje swoich poddanych, a drudzy mówili:
-
Jedzcie i pijcie,
prawowierni Egipcjanie, gdyż nie wiadomo,
czy doczekamy jutra!...
Byli to przekupnie kapłańscy.
Agentów kręciło się mnóstwo.
Jedni głośno dowodzili słuchaczom, że kapłani buntują się przeciw panu, a nawet
chcą go otruć za to, że obiecał ludowi siódmy dzień odpoczynku. Inni szeptali,
że faraon oszalał i sprzysiągł się z cudzoziemcami na zgubę świątyń i Egiptu.
Tamci zachęcali lud, ażeby napadł na świątynie, gdzie kapłani z nomarchami
radzą nad uciemięże- niem rzemieślników i chłopów. Ci wyrażali obawę, że gdyby
świątynie napadnięto, mogłoby zdarzyć się wielkie nieszczęście...
Mimo to, nie wiadomo skąd, pod
murem świątyni Ptah znalazło się kilka potężnych belek i stosy kamieni.
Poważni kupcy memfijscy
przechadzający się między tłumami nie mieli żadnej wątpliwo- ści, że ludowy
zamęt był wywołany sztucznie. Drobni pisarze, policjanci, oficerowie robotni- ków
i przebrani dziesiętnicy wojskowi już nawet nie kryli się ani ze swoimi
urzędowymi sta- nowiskami, ani z tym, że chcą popchnąć lud do zdobycia świątyń.
Z drugiej strony: paraszy- towie, żebracy, słudzy świątyń i niżsi kapłani, choć
pragnęli, ukryć się nie mogli, a każdy obdarzony zmysłami widział, że i oni
zachęcają pospólstwo do gwałtu!...
Toteż rozsądni mieszczanie
memfijscy byli zdumieni takim postępowaniem kapłańskiego stronnictwa, a lud -
poczynał ostygać z wczorajszego zapału. Rodowici Egipcjanie nie mogli
zrozumieć: o co tu chodzi i kto naprawdę wywołuje zaburzenia? Chaos powiększał
się dzięki półobłąkanym bigotom, którzy nago przebiegając ulice ranili sobie
ciało do krwi i wołali:
- Biada Egiptowi!...
Bezbożność przebrała miarę i zbliża się godzina sądu!... Bogowie oka- żą swoją
moc nad zuchwalstwem nieprawości!...
Wojsko zachowywało się
spokojnie, czekając, aż lud zacznie wdzierać się do świątyń. Z jednej bowiem
strony taki rozkaz wyszedł z królewskiego pałacu; z drugiej zaś - oficerowie
przewidywali zasadzki w świątyniach i woleli, ażeby ginęło pospólstwo aniżeli
żołnierze. Żołnierze i tak będą mieli dosyć zajęcia.
Ale tłum, pomimo krzyku
agitatorów i wina rozdawanego darmo, wahał się. Chłopi oglą- dali się na
rzemieślników, rzemieślnicy na chłopów, a wszyscy oczekiwali czegoś.
Nagle, około pierwszej w południe,
z bocznych ulic wylała się ku świątyni Ptah pijana banda, zbrojna w topory i
drągi. Byli to rybacy, greccy majtkowie, pastusi, libijskie włóczęgi, nawet
więźniowie z kopalni w Turra. Na czele bandy szedł robotnik olbrzymiego
wzrostu, z pochodnią. Stanął on przed bramą świątyni i ogromnym głosem począł
wołać do ludu:
-
A wiecież wy, prawowierni, nad czym tu radzą arcykapłani i
nomarchowie?... Oto chcą zmusić jego świątobliwość Ramzesa, ażeby robotnikom
odjął po placku jęczmiennym na dzień, a chłopów obłożył nowym podatkiem, po
drachmie od każdej głowy...
Dlatego mówię wam, że popełniacie
głupstwo i nikczemność stojąc tu z założonymi ręko- ma!... Trzeba nareszcie
wyłapać świątyniowych szczurów i oddać ich w ręce faraonowi, panu
naszemu, na którego krzywdę zmawiają się bezbożnicy!... Bo
gdyby władca nasz musiał ulec radzie kapłańskiej, któż wtedy ujmie się za
uczciwym ludem?...
-
Prawdę mówi!... - odezwano się w tłumie.
-
Pan kazał dać nam siódmy dzień wypoczynku...
-
I obdarzy nas ziemią...
-
Zawsze miał litościwe serce dla prostaków!... Pamiętacie, jak dwa lata
temu uwolnił chłopów oddanych pod sąd za napaść na folwark Żydówki?...
-
Ja sam widziałem, jak przed dwoma laty zbił pisarza, który ściągał z
chłopów niespra- wiedliwy podatek...
- Niech żyje wiecznie pan
nasz, Ramzes XIII, opiekun uciśnionych!...
- Patrzajcie ino - odezwał się
głos z daleka - samo bydło wraca z pastwisk, jakby zbliżał się wieczór...
- Co tam bydło !... Dalejże na kapłanów!...
-
Hej, wy! - krzyczał olbrzym pod bramą świątyni. - Otwórzcie nam
dobrowolnie, ażeby- śmy przekonali się: nad czym radzą arcykapłani z nomarchami?...
- Otwórzcie!... bo wywalimy bramę!...
-
Dziwna rzecz - mówiono z daleka - ptaki kładą się spać... A przecież to
dopiero połu- dnie...
- Dzieje się coś niedobrego w powietrzu!...
- Bogowie! już noc nadchodzi,
a ja jeszcze nie narwałam sałaty na obiad... - dziwiła się ja- kaś dziewczyna.
Lecz uwagi te zagłuszył wrzask
pijanej bandy i łoskot belek uderzających w miedzianą bramę świątyni.
Gdyby tłum mniej był zajęty
gwałtami napastników, już spostrzegłby, że w naturze zacho- dzi jakieś
niezwykłe zjawisko. Słońce świeciło, na niebie nie było ani jednej chmurki, a
mimo to jasność dzienna poczęła się zmniejszać i powiał chłód.
- Dajcie tu jeszcze jedną
belkę!... - wołali napastnicy na świątynią. - Brama ustępuje!...
- Mocno!... Jeszcze raz!...
Przyglądający się tłum huczał
jak burza. Tu i owdzie poczęły odrywać się od niego małe grupy i łączyć z
napastnikami. Wreszcie cała masa ludu z wolna podsunęła się ku murom świątyni.
Na dworze,
mimo południa, wzrastał mrok; w ogrodach świątyni Ptah zaczęły piać koguty.
Ale wściekłość tłumu była już tak
wielka, że mało kto dostrzegał te zmiany.
-
Patrzcie! - wołał jakiś żebrak
- oto zbliża się dzień
sądu... Bogowie... Chciał mówić
dalej, lecz uderzony kijem w głowę padł na miejscu.
Na mury świątyni poczęły
wdzierać się nagie, lecz uzbrojone postacie. Oficerowie we- zwali żołnierzy pod
broń, pewni, że niebawem trzeba będzie wesprzeć atak pospólstwa.
-
Co to znaczy?... - szeptali żołnierze przypatrując się niebu. - Nie ma
chmur, a jednakże świat wygląda jak podczas
burzy.
- Bij!... łam!... - krzyczano
pod świątynią. Łoskot belek odzywał się coraz
częściej.
It really makes me happy and I am satisfied with your post. Thank you for sharing this post. Your blog posts are very interesting and impressive. guaranty trust bank recruitment
OdpowiedzUsuńI think this is an informative post and it is very beneficial and knowledgeable. Therefore, I would like to thank you for the endeavors that you have made in writing this article. Also check how to cash a check online
OdpowiedzUsuń